Wat is het verschil tussen een testament en een levenstestament?
Veel mensen zijn bekend met de mogelijkheid om bij een notaris een testament te laten opstellen. Het levenstestament is daarentegen bij het grote publiek minder bekend. In deze blog licht ik u graag toe wat de verschillen hiertussen zijn.
Testament
Een testament is een notariële akte waarin u voor het geval u komt te overlijden aangeeft hoe u wilt dat uw nalatenschap verdeeld wordt. U kunt bijvoorbeeld erfgenamen aanwijzen, legaten opnemen of een regeling treffen voor een executeur die belast zal zijn met de afwikkeling van uw nalatenschap. Een belangrijk kenmerk van een testament is dat deze werking heeft vanaf het moment dat u overlijdt.
Steeds meer mensen in Nederland stellen een testament op. In het laatste kwartaal van 2019 werden er volgens de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie 5% meer testamenten opgesteld dan in het laatste kwartaal van 2018.*
Levenstestament
Een levenstestament zegt in feite al wanneer dit geldt, namelijk tijdens uw leven. In een dergelijke notariële akte treft u maatregelen voor het geval u tijdens uw leven niet meer in staat bent om zelf financiële of medische beslissingen te nemen omdat u wilsonbekwaam bent geworden.
In een levenstestament kunt u bijvoorbeeld iemand een volmacht geven om medische beslissingen omtrent medicatie, reanimatie en euthanasie voor u te nemen. Ook kunt u iemand aanwijzen die uw financiën beheert en kunt u instructies neerleggen hoe met uw vermogen moet worden omgegaan. Daarnaast zijn er nog vele andere opties zoals het opnemen van uw uitvaartwensen of het treffen van een regeling voor de verzorging van uw huisdieren.
Nog meer dan de stijging in het opstellen van testamenten, is de populariteit van levenstestamenten toegenomen. De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie signaleert daar zelfs een stijging van 18% meer levenstestamenten in het laatste kwartaal van 2019 ten opzichte van het laatste kwartaal van 2018.*
Voor- en nadelen levenstestament
Wanneer u een ongeluk krijgt of dement wordt en u heeft geen levenstestament, zal voor uw familie en naasten wellicht niet altijd duidelijk zijn wat uw wensen zijn of waren. Het is in dat opzicht derhalve verstandig om uw wensen in een levenstestament vast te leggen.
Indien u geen levenstestament heeft, biedt de wet ook bescherming in de vorm van de mogelijkheid tot ondercuratelestelling, beschermingsbewind of mentorschap. Deze regelingen geven echter niet de optie om gedetailleerd aan te geven wat uw wensen zijn en zullen vaak pas getroffen worden nadat u zelf reeds wilsonbekwaam bent.
Wanneer u uw levenstestament wenst te wijzigen geldt dat u nog wilsbekwaam moet zijn om dat te kunnen doen. U dient daarvoor bij de notaris een nieuwe notariële akte te laten opstellen.
Een nadeel van een levenstestament is dat misbruik op de loer ligt. Een gevolmachtigde krijgt in een levenstestament vaak vergaande bevoegdheden tot beheer van financiën. In onze praktijk komen wij misbruik daarvan helaas regelmatig tegen. Wanneer (financieel) misbruik wordt gemaakt van een levenstestament kunt u als belanghebbende in actie komen. Ik verwijs u daarvoor naar twee eerdere blogs van ons kantoor.**
Financieel misbruik voorkomen
Financieel misbruik op grond van een levenstestament kan voorkomen worden door bij het opstellen van dit testament goed na te denken over het opnemen van extra toezicht op uw gevolmachtigde. De gevolmachtigde kan bijvoorbeeld verplicht worden om jaarlijks rekening en verantwoording af te leggen aan een andere vertrouwenspersoon van u.
Vragen?
Heeft u vragen over de inhoud, rechtsgeldigheid of de gevolgen van een testament of levenstestament? Neemt u dan vrijblijvend contact met mij op zodat ik kan bekijken wat ik voor u kan betekenen.
*
https://www.knb.nl/actueel/factsheets
**