Erfgenaam in een nalatenschap: moet ik zuiver of beneficiair aanvaarden?

Stel, u bent tot erfgenaam in een nalatenschap benoemd. U dient vervolgens een keuze te maken over verwerping of aanvaarding van de erfenis. Bij het verwerpen van een erfenis geeft u aan dat u volledig afstand doet van de erfenis. Wanneer u wilt aanvaarden zijn daartoe twee mogelijkheden: zuiver of beneficiair aanvaarden. In deze blog licht ik de vormen van aanvaarding en de gevolgen daarvan toe.

Wat betekent zuiver aanvaarden?

Het zuiver aanvaarden van een erfenis betekent dat u de nalatenschap volledig en zonder voorbehoud aanvaardt. Dit heeft tot gevolg dat het vermogen van de erflater juridisch gezien als één wordt beschouwd met uw privévermogen. De twee vermogens - dat van de erflater en van u - raken als het ware vermengd met elkaar.

Wat betekent beneficiair aanvaarden?

Wanneer u beneficiair aanvaardt, betekent dit dat u aangeeft dat u de erfenis wenst te aanvaarden maar wel onder het recht van boedelbeschrijving. Een beneficiaire aanvaarding heeft een belangrijk verschil in gevolg ten opzichte van zuivere aanvaarding, namelijk dat het vermogen van de erflater een afgescheiden vermogen blijft. U bent daardoor in beginsel voor schulden van de erflater niet aansprakelijk met uw privévermogen.

Schuldeisers en zuivere versus beneficiaire aanvaarding

Stel, u bent enig erfgenaam in een nalatenschap en de nalatenschap bedraagt 100. Als er vervolgens schulden zijn ter hoogte van 120 betekent dit bij zuivere aanvaarding dat schuldeisers de resterende 20 die zij niet op de nalatenschap kunnen verhalen, op u in privé kunnen verhalen. In geval van beneficiaire aanvaarding kunnen de schuldeisers enkel de 100 van de nalatenschap uitwinnen en blijft uw privévermogen buiten bereik.

Gelet op het voorgaande is het advies om altijd beneficiair te aanvaarden. Ook wanneer u een zeer nauwe band met de erflater had en daarbij ook zicht had op diens financiën. Er kan bij de afwikkeling van de nalatenschap zomaar een nog onbekende schuld of vordering uit het verleden naar voren komen.

Hoe kan ik een erfenis aanvaarden?

Voor een zuivere aanvaarding bent u niet verplicht om iets te doen. Een zuivere aanvaarding kan blijken uit de handelingen die u verricht ten aanzien van de nalatenschap. Dit kan gaan om handelingen waarbij u spullen van de erflater toe-eigent of schulden van de erflater met gelden van de nalatenschap betaalt. U dient zich te gedragen als “zuivere erfgenaam”.

Voor een beneficiaire aanvaarding dient u zich bij de griffie van de rechtbank gelegen in de laatste woonplaats van de erflater te melden om daar een verklaring van beneficiaire aanvaarding af te leggen. Dit kan een andere rechtbank zijn dan de rechtbank van uw woonplaats. 

Voor het afleggen van de hiervoor bedoelde verklaring is griffierecht verschuldigd ter hoogte van € 134. Het griffierecht vormt voor sommige erfgenamen een belemmering om beneficiair te aanvaarden. Echter, gelet op de verstrekkende gevolgen die gepaard gaan met zuivere aanvaarding is het dringend advies om het griffierecht toch te voldoen.

Gevolgen van beneficiaire aanvaarding

Bij het beneficiair aanvaarden van een erfenis rust op u de verantwoordelijkheid om (al dan niet met de andere erfgenamen) de nalatenschap met een boedelbeschrijving af te wikkelen. Ik verwijs u graag naar een informatieblad van rechtspraak.nl waarin u kunt lezen wat er bij de beneficiaire afwikkeling allemaal komt kijken.*

Advies op maat

Bent u tot erfgenaam benoemd in een nalatenschap en wilt u weten welke stappen u moet ondernemen? Neemt u dan contact met mij op om te bespreken wat ik voor u kan betekenen. 

*https://www.rechtspraak.nl/SiteCollectionDocuments/informatieblad-beneficiaire-aanvaarding.pdf#search=beneficiair