Sinds 2 juli 2021 kunnen kinderen van 12 tot en met 17 jaar een Pfizer-vaccin krijgen tegen het coronavirus.
Het vaccineren van kinderen in het algemeen
Rechters beschouwen inentingen op grond van het Rijksvaccinatieprogramma als een medische behandeling, bedoeld om kinderen voor het ontstaan van een ziekte te behoeden zo volgt uit jurisprudentie (zie bijvoorbeeld: rechtbank Rotterdam 14 januari 2019, ECLI:NL:RBROT:2019:693). Uitgangspunt is dat een medische behandeling de toestemming van de patiënt vereist. Voor minderjarigen is dit als volgt in de wet geregeld.
Voor kinderen tot 12 jaar geldt dat niet de toestemming van het kind, maar de toestemming van de gezaghebbende ouders, dan wel voogden is vereist. Voor kinderen vanaf 12 t/m 15 jaar geldt dat zij zelf toestemming moeten geven voor bijvoorbeeld een vaccinatie en ook de toestemming nodig hebben van hun gezaghebbende ouder(s).
Indien ouders de toestemming niet willen geven, kan de behandeling alsnog worden uitgevoerd indien zij kennelijk nodig is teneinde ernstig nadeel voor het kind te voorkomen (dit zal in het geval van het coronavirus gelet op de huidige kennis niet snel het geval zijn). Daarnaast kan, indien het kind ook na de weigering van de toestemming van de ouders, de verrichting weloverwogen blijft wensen (zie artikel 7:450 lid 2 Burgerlijk Wetboek), de behandeling alsnog worden uitgevoerd.
In het geval er discussie ontstaat tussen de ouders en het kind over het al dan niet laten vaccineren, kan een kind vanaf 12 jaar, die volhardt in zijn/haar standpunt, dus alsnog de vaccinatie krijgen.
Ouders verschillen van mening
In de praktijk komt het voor dat ouders (zeker indien zij niet meer samen zijn) van mening verschillen over het al dan niet laten vaccineren van hun kinderen. Indien beide ouders belast zijn met het gezamenlijk gezag, geldt dat de rechter op een verzoek van één van de ouders hiervoor vervangende toestemming kan verlenen (op grond van artikel 1:253a BW).
Jurisprudentie laat zien dat een verzoek vervangende toestemming voor een vaccinatie in de meeste gevallen wordt toegewezen indien het een vaccinatie van het Rijksvaccinatieprogramma betreft (zie bijvoorbeeld: Gerechtshof Den Haag 30 januari 2019, ECLI:NL:GHDHA:2019:331).
Vaccinatie tegen het coronavirus?
Net als bij andere vaccinaties, hebben kinderen van 12 t/m 15 jaar de toestemming van hun ouders nodig voor de corona-vaccinatie. Kinderen vanaf 16 jaar mogen hier zelf over beslissen.
Recent heeft een minderjarige van 12 jaar zich via de informele rechtsingang tot de rechter gewend en verzocht om vervangende toestemming voor een vaccinatie tegen het coronavirus. De minderjarige wilde zelf graag gevaccineerd worden vanwege de risico’s van corona en om onbelast contact te hebben met zijn zieke oma. De moeder heeft de minderjarige toestemming gegeven. De vader van de minderjarige wenste geen toestemming te geven vanwege de risico’s die het vaccin met zich zou kunnen meebrengen. De rechtbank Noord-Nederland verleende op 21 september 2021 in deze zaak (ECLI:NL:RBNNE:2021:4096) de minderjarige vervangende toestemming voor de vaccinatie gelet op onder meer het positieve advies van de gezondheidsraad en het belang van de minderjarige. Dezelfde rechtbank verleende op 1 oktober 2021 (ECLI:NL:RBNNE:2021:4289) vervangende toestemming aan een moeder van twee minderjarigen van boven de 12 jaar, die ten overstaan van de rechter hebben aangegeven gevaccineerd te willen worden.
Kinderen jonger dan 12 jaar
De vraag is hoe rechters zullen omgaan met een verzoek vervangende toestemming voor een vaccinatie tegen het coronavirus voor kinderen onder de 12 jaar, aangezien laatstgenoemde kinderen hier juridische gezien geen stem in hebben. Hierbij zal van belang zijn of de gezondheidsraad ook voor deze groep kinderen de vaccinatie zal adviseren en daarnaast of de vaccinatie zal worden opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Vaccinaties dienen kinderen te beschermen tegen infectieziekten. Het is mijns inziens nog maar de vraag of de vaccinatie tegen het coronavirus bedoeld is om kinderen zelf te beschermen, aangezien het coronavirus bij kinderen over het algemeen mild verloopt. Oud-kinderombudsman Marc Dullaert heeft hier zijn zorgen over geuit en aangegeven dat het vaccineren van kinderen jonger dan 12 jaar mogelijk in strijd zal zijn met het VN-Kinderrechtenverdrag.
Heeft u een gezagsgeschil met uw ex-partner waar u niet samen uitkomt, neem dan contact op met één van onze advocaten.